IRC is een protocol dat gebruikt wordt om op het internet te chatten. IRC staat voor Internet Relay Chat. Het protocol komt uit een tijd toen veel andere chatprogramma's zoals Skype, Windows Live Messenger en Google Talk nog niet bestonden. Het bestond zelfs eerder dan het ooit zo populaire ICQ.
Op het internet zijn verschillende servers die het IRC-protocol ondersteunen. Met een IRC-client kunt u verbinding met zo'n server maken en chatten met andere mensen. Wanneer u een verbinding met de server maakt, wordt er door de IRC-server om een zogeheten "nickname" gevraagd. Dit is de naam waarmee u voor de anderen zichtbaar bent. Bedenk een leuke naam (de nickname mag geen spaties bevatten).
Op IRC heeft men bepaalde "kanalen". Deze kanalen zijn het beste te vergelijken met kamers of ruimten. Wanneer iemand in een bepaalde ruimte praat, bijvoorbeeld een woonkamer, dan zullen alle andere personen in de woonkamer het horen. Een kanaal op IRC is net zo: wanneer u in het kanaal een bericht achterlaat, kunnen de mensen die op dat moment ook in dat kanaal zitten, uw bericht zien. Het enige verschil is: op IRC kunt u in verschillende van dergelijke "ruimten" tegelijkertijd aanwezig zijn. Deze worden in uw chatprogramma gescheiden in verschillende vensters.
IRC-kanalen worden beheerd door zogeheten "channel operators". Zij kunnen personen die zich misdragen uit het kanaal gooien en zelfs personen verbannen op IP-adres. Er bestaan ook zogenaamde IRC-operators. Deze kunnen zelfs personen die zich misdragen van de server verwijderen en een IP-ban geven.
Op een IRC-server kan men een onbeperkt aantal kanalen maken. Een kanaal moet een naam hebben, en deze naam begint met het #-teken. Vaak opent men een kanaal over een bepaald onderwerp, en vernoemt het kanaal naar het onderwerp. Zo zijn er bijvoorbeeld kanalen met de volgende namen: #unix, #holland, #voetbal .
Het IRC-protocol is in 1988 ontwikkeld door de Finse programmeur Jarkko Oikarinen om het toenmalig populaire, maar beperkte MUT-protocol (Multi User Talk) te vervangen. Omdat het een open protocol is, kan in principe iedere programmeur een IRC-client of IRC-serversoftware schrijven. Zo ontstond ook het feit dat men zogenaamde IRC-bots begon te schrijven. Dit zijn IRC-clients die geautomatiseerde taken kunnen uitvoeren, zoals taken voor kanaalbeheer. Een leuk voorbeeld is de triviant-bot waarmee men op het kanaal triviant of andere raadspelletjes (zoals galgje) kan spelen.
IRC-clients
Bekende IRC-clients zijn:
- mIRC, de meestgebruikte IRC-client op Windows
- XChat (voor Mac OSX, Linux en Windows)
- Konversation (draait op KDE)
- BitchX (een al iets oudere client)
- pIRCh voor Windows, ook al iets ouder
IRC-servers en -netwerken
- DALnet
- EFNet
- Freenode
- IRCNet
- QuakeNet
- UnderNet
IRC-commando's
De alleroudste IRC-clients maken nog gebruik van een tekstscherm en daar moet u voor elke actie een commando intypen. Gelukkig zijn er inmiddels moderne grafische clients, waardoor u deze commando's niet allemaal hoeft te onthouden. Wanneer u echter regelmatig op IRC te vinden bent, is het toch handig om een aantal basiscommando's te kennen. Alle commando's worden vooraf gegaan door een forward slash (/).
/join #kanaalnaam
Naar een kanaal gaan. U kunt in verschillende kanalen tegelijkertijd aanwezig zijn
/list
Een lijst van beschikbare kanalen opvragen. Voer dit commando niet uit op IRC-netwerken met duizenden kanalen!
/msg
Een privébericht sturen naar een andere gebruiker
/part #kanaalnaam
Een kanaal verlaten
/server
Hiermee verbindt u met een door u opgegeven IRC-server